درخت پسته از جمله درختان دوپایه است، بدین معنا که گل‌های نر و ماده بر روی درختان جداگانه‌ای قرار دارند. این ویژگی باعث می‌شود که برای تولید میوه، وجود درختان نر در کنار درختان ماده در باغ ضروری باشد. شناخت تفاوت‌های ظاهری و فیزیولوژیکی بین درخت نر و ماده پسته، نقش مهمی در طراحی صحیح باغ و افزایش عملکرد دارد.
تفاوت‌های بین درخت نر و ماده پسته
درختان نر و ماده پسته از چند جهت تفاوت دارند.
تفاوت در گلدهی
درخت ماده: گل‌های ماده به صورت خوشه‌ای و فاقد پرچم هستند. این گل‌ها باید توسط گرده‌های تولید شده از درخت نر تلقیح شوند تا به میوه تبدیل گردند.
درخت نر: گل‌های نر دارای پرچم هستند و گرده تولید می‌کنند، اما توانایی تولید میوه ندارند.
تفاوت ظاهری
درختان نر و ماده در سنین پایین (پیش از گلدهی) از نظر ظاهری تفاوت مشخصی ندارند، اما پس از رسیدن به بلوغ جنسی (معمولاً بین ۵ تا ۷ سالگی) تفاوت‌هایی در گل‌آذین قابل مشاهده است:
| ویژگی | درختان نر پسته | درختان ماده پسته |
|---|---|---|
| نوع گل | بدون مادگی، دارای پرچم | دارای مادگی، فاقد پرچم |
| تولید میوه | ندارد | دارد |
| شکل گل آذین | خوشه‌ای باریک با گل‌های کوچک و زیاد | خوشه‌ای با تعداد گل کمتر و درشت‌تر |
زمان گلدهی
معمولاً درختان نر زودتر از درختان ماده گل می‌دهند. انتخاب پایه یا رقم نر مناسب باید متناسب با زمان گلدهی رقم‌های ماده باشد تا تلقیح به‌موقع و مؤثر انجام گیرد. این ویژگی کمک می‌کند تا گرده‌افشانی به‌موقع انجام شود.
تولید میوه
درختان نر هرگز میوه نمی‌دهند. اگر درختی هر سال گل می‌دهد ولی میوه‌ای تشکیل نمی‌شود، به‌احتمال زیاد درخت نر است.
نسبت مناسب درخت نر به ماده
در طراحی باغ پسته، معمولاً نسبت درخت نر به ماده بین ۱:۸ تا ۱:۱۲ در نظر گرفته می‌شود، بسته به شرایط اقلیمی، جهت باد غالب و رقم‌های مورد استفاده. درختان نر باید به صورت پراکنده در سراسر باغ کاشته شوند تا گرده‌افشانی به‌خوبی صورت گیرد.
